Pataleshwar Caves : पेशवाईत पुणे वाढताना जवळच नदीपलीकडे भांबवडे हे छोटे गाव होते. याची पाटिलकी शिरोळे घराण्याकडे होती. या गावालगत एक खडकाळ टेकडी होती. त्याच्याजवळ एक जुनी लेणी आणि त्यात खोदलेले एक महादेवाचे दुर्लक्षित मंदिर होते. इ. स. १७७३ मधील सवाई माधवराव यांच्या जन्मावेळीदेखील याची नोंद नव्हती. सन १८१० मध्ये दुसऱ्या बाजीरावांनी एक रुपया भुयारातील महादेवापुढे ठेवला, अशी नोंद होती.
भांबवडेतील रोकडोबा मंदिर, वृद्धेश्वर आणि त्र्यंबकेश्वर ही देवळे प्रामुख्याने नोंदवलेली आढळतात, पण या पाताळेश्वर ऊर्फ पांचाळेश्वरच्या नशिबी उपेक्षाच होती. वास्तविक ही पाताळेश्वर लेणी सहाव्या ते आठव्या शतकामध्ये राष्ट्रकुटांच्या कारकिर्दीत खोदली गेली. ही लेणी भव्य काळ्या पाषाणात एकसंधपणे खोदलेली आहे. लेणीसमोर नंदी मंडपसुद्धा पाषाणात खोदलेला आहे. मोठे दगडी खांब कोरले आहेत; पण ते नुसते चौकोनी आहेत, त्यावर नक्षीकाम नाही, यावरून लेणी बरीच पुरातन असावी असे वाटते. शंकराची पिंड, शेजारी गणपती आणि दुसऱ्या बाजूला चतुर्भुज देवी अशी मंदिरे आहेत. मंदिरांना पूर्ण प्रदक्षिणा मार्ग खोदला आहे.
गुहा प्रशस्त असून त्याच्या सज्जामध्ये कडेला मूर्ती खोदण्याचा प्रयत्न केलेला दिसतो. पुढे १८५७ च्या बंडानंतर इथे एक बाबा बसायला लागले. पाताळेश्वराच्या शेजारील टेकडीवर त्यांचे वास्तव्य होते. या बाबांचे बालपण सोलापूरजवळ होनमुर्गी या खेड्यात गेले. जंगलात राहायचे म्हणून त्यांना ‘जंगली महाराज’ असे नाव लोकांनी दिले. १८९० दरम्यान त्यांचे निधन झाले. भक्तांनी त्या टेकडीवर त्यांचे मंदिर बांधले. त्यामुळे या भागात वर्दळ वाढली अन् पातळेश्वरचेही नशीब उजाडले. लेणीत उतरून जावे लागत असल्यामुळे याला पाताळेश्वर म्हणत असावेत. या भागात संभाजी उद्यान तयार झाले आणि १९७६ दरम्यान मोठा डांबरी रस्ता तयार झाला.
कसे जाल?
शिवाजीनगर भागात ‘जंगली महाराज मंदिर’ आणि ‘पाताळेश्वर लेणी मंदिर’ प्रसिद्ध आहे.
काय पहाल?
अखंड पाषाणात खोदलेले लेणे, नंदी मंडपात विराजमान झालेला नंदी, प्रशस्त गुहा, मोठे चौकोनी खांब, शिवमंदिर आणि जंगली महाराजांचे टुमदार कौलारू मंदिर.
हे पण वाचा-
शहर
- Khadakwasla Dam: पुणेकरांसाठी आनंदाची बातमी! खडकवासला धरण अर्धे भरले, पाणीकपातीचं टेन्शन दूर
- Wadala- Kasarvadavli Metro : मुंबई-ठाण्याचा प्रवास होणार गारेगार! ४५ मिनिटे वाचणार; मेट्रोची ट्रायल सुरु
- Vaishnavi Hagawane : हगवणे भावांचे पाय खोलात, आता नवी चौकशी होणार
- Pune : पुण्यातील बनावट कॉल सेंटरमध्ये चहा , नाष्टासुद्धा बाहेरून येत नव्हता
महाराष्ट्र
- Nashik : ठाकरेंना मोठा हादरा! नाशिकमध्ये शिवसेनेला खिंडार, विश्वासू माजी आमदाराने साथ सोडली
- Heavy Rain : बुलढाण्यात ढगफुटी सदृश्य पाऊस; पुरात वृद्ध गेला वाहून, बीड जिल्ह्यातही पुरात वाहून गेल्याने शेतकऱ्याचा मृत्यू
- Maharashtra Weather : कोकणासह विदर्भाला पाऊस झोडपून काढणार, कोणत्या जिल्ह्यांना रेड अलर्ट?
- Vaishnavi Hagawane : हगवणे भावांचे पाय खोलात, आता नवी चौकशी होणार
गुन्हा
- Pune : पुणे पोलिस दलात खळबळ! वाघोली जमीन घोटाळा, वरिष्ठ पोलिस निरीक्षकावर गुन्हा
- Pune : भारतात राहून पाकिस्तानचा जयजयकार; पुण्याच्या तरूणीला ५ दिवसांची कोठडी
- Crime News : दारूच्या नशेत चेष्टामस्करी; सहकारी दोन कामगारांची शस्त्राने वार करत हत्या
- Pune Crime : प्रेमाच्या जाळ्यात विवाहित महिलेला अडकवलं, नंतर वेश्याव्यवसायात ढकललं; पोलीस कर्मचाऱ्यानेही अब्रु लुटली
राजकीय
- Maharashtra Politics : शिंदेंची शिवसेना चौकशीच्या फेऱ्यात, हेलिकॉप्टरने AB फॉर्म पाठवणं अंगलट!
- Maharashtra Politics : विधानसभेपूर्वी मुंबईत काँग्रेसला मोठा धक्का, रवी राजा यांनी भाजपमध्ये केला प्रवेश
- Maharashtra Politics : किशोर जोरगेवार यांचा अखेर भाजपामध्ये प्रवेश, विरोध करणाऱ्या सुधीर मुनगंटीवार यांनीच केलं स्वागत
- Maharashtra Politics : मुंबई, नांदेडनंतर पुण्यात ठाकरे गटात नाराजी; इच्छुक बंडखोरीच्या तयारीत
इतर
- Aastad Kale : 'राजन नावाचे क्रिमिनल आहेतच की', मुलाचं नाव जहांगीर ठेवल्यामुळे चिन्मय मांडलेकरच्या ट्रोलिंगवर आस्ताद काळेचं स्पष्ट मत
- Ashok Saraf : नाट्य परिषदेचा जीवनगौरव पुरस्कार अभिनेते अशोक सराफ व रोहिणी हटंगडी यांना जाहीर
- Neena Gupta Interview : 'पैशांसाठी मी तशा भूमिका केल्या, देवाकडे प्रार्थना करायची की...' अभिनेत्रीने स्ट्रगलच्या दिवसांतील मांडली व्यथा
- Munawar Faruqui : 'बिग बॉस १७' विनर मुनव्वर फारुकीची प्रकृती बिघडली, रुग्णालयात उपचार सुरू; नेमकं काय झालं?
मनोरंजन
- Anant Ambani Wedding Budget : काय सांगता? अंबानींच्या एका लग्नाच्या बजेटमध्ये पाच सेलिब्रिटींचं लग्न; अनुष्का,दीपिका, प्रियंकाही पडल्या मागे
- बिग बॉस’ फेम अब्दु रोजिकने उरकला १९ वर्षीय अमीराशी साखरपुडा; आनंदाची बातमी देत शेअर केले खास फोटो
- राजकुमार रावच्या ‘श्रीकांत’ची जबरदस्त सुरुवात, कोण आहे ५०० कोटींची कंपनी उभारणारा नेत्रहीन उद्योजक? जाणून घ्या
- ‘महाराष्ट्राची हास्यजत्रा’पेक्षा निलेश साबळेच्या नव्या कार्यक्रमाला प्रेक्षकांच्या चांगला प्रतिसाद, टीआरपीच्या यादीत ‘या’ स्थानावर
विडियो गॅलेरी

1
/
136


.#VaishnaviHagwanecase #RajendraHagawane #LatestMarathiNews #VaishnaviHagwaneJustice

मनोहर जोशींचा मरणोत्तर सन्मान, कुटुंबियांच्या डोळ्यात पाणी...#News #Maharashtra #ManoharJoshi

आंब्यांची विशेष सजावट आणि पूजा संप्पन्न#News #MumbaiNews #Babulnath #MaharashtraNews

वातावरणात प्रवेश करताना ते नष्ट झाले.#Starship #SpaceX #ElonMusk #RocketLaunch #SpaceFailure #video

मदत घ्यावी लागली#JalanaNews #Ghansavngi #HeavyRain #FarmerIntrouble #BodkhaBudruk #LatestNews

व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल झाला.#Chitvan #Nepal #viralvideo #rhino #wedding #wedding

.#Ostrich #Kerala #OstrichInKeralaRoad #Kerala #MarathiNews #ViralVideo

.#MumbaiNews #WheatherUpdate #HeavyRain #Mansoon2025 #ViralVideo #MarathiNews

पावसाने शेतातील मशागतीचे कामे खोलंबली आहेत#bundhanarain #monsoonupdate #bundhanarainnews

#heavyrain #viralvideo #mumbairainupdates #mumbairain #latestupdates #latestnews #marathinews

महादेव मंदिरात तीन महाराज अडकले.#bhimariver #monsoonnews #rainnews

सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे.#News #VaibhavSuryavanshi #Bihar #ViralVideo

नागरिक मात्र जीव धोक्यात घालताना पाहायला मिळताहेत.#News #KolhapurNews #MaharashtraNews #monsoon

#News #MaharashtraNews #JalgaonNews #shirpur #busdriver #budconductor #socialmedia #viralVideo

संयुक्तपणे कारवाई करण्यात आली आहे...#News #Dombivali #MarathiNews #MaharashtraNews
1
/
136

देश विदेश
- Amritsar Blast : बॉम्ब ठेवायला गेला अन् हातातच फुटला; एक ठार, अमृतसरमध्ये भीतीचे वातावरण
- Monsoon Update : पुढच्या २४ तासांत मान्सून केरळमध्ये; महाराष्ट्रासह १५ राज्यांमध्ये अतिमुसळधार पावसाचा अलर्ट
- America : ४ कोटीचे आंबे अमेरिकेच्या विमानतळावरच अडकले; एका चुकीमुळे भारताच्या निर्यातदारांना फटका
- BJP Leader : आधी मांडीवर बसवंल अन् डान्सरला किस; ७० वर्षीय भाजप नेत्याने भर लग्नात डान्सरसोबत नेमकं काय केलं?