पुणे : स्वच्छ इंधनाचा स्रोत असलेल्या हायड्रोजनचे महत्त्व लक्षात घेऊन ‘हायड्रोजन व्हॅली’ प्रकल्प पुण्यात होण्याच्या हालचाली सुरू झाल्या आहेत. हायड्रोजन व्हॅलीची संकल्पना, आराखडा आणि अंमलबजावणीबाबत शास्त्रज्ञ, उद्योगांची पुण्यात नुकतीच बैठक झाली असून, २०३०पर्यंत देशभरात तीन ‘हायड्रोजन व्हॅली’ उभारण्याचे नियोजन करण्यात येत आहे.
केंद्र सरकारच्या विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्रालयाने (डीएसटी) ‘क्लीन हायड्रोजन मिशन’अंतर्गत ‘मिशन इनोव्हेशन’ची घोषणा केली आहे. या अनुषंगाने हायड्रोजन व्हॅलीबाबत चर्चा करण्यासाठी मुख्य वैज्ञानिक सल्लागार कार्यालय, पुणे ज्ञान समूह (पुणे नॉलेज क्लस्टर), राष्ट्रीय रासायनिक प्रयोगशाळा (एनसीएल) आणि महात्मा फुले रिन्युएबल एनर्जी ॲण्ड इन्फ्रास्ट्रक्चर टेक्नॉलॉजी लिमिटेड यांच्यातर्फे महाराष्ट्रात हायड्रोजन व्हॅली उभारण्याबाबतच्या आराखड्यासंदर्भात बैठक झाली. ज्येष्ठ शास्त्रज्ञ डॉ. रघुनाथ माशेलकर यांच्या अध्यक्षतेखाली या बैठकीत शास्त्रज्ञ डॉ. रणजित कृष्ण पै, खासदार रणजितसिंह नाईक-निंबाळकर, डॉ. प्रीती बन्सल, बिपिन श्रीमली, रश्मी उर्ध्वरेषे, ज्येष्ठ शास्त्रज्ञ प्रा. अजित केंभावी, एनसीएलचे संचालक डॉ. आशिष लेले यांच्यासह उद्योगांचे प्रतिनिधी उपस्थित होते.
हायड्रोजन व्हॅली प्रकल्पाअंतर्गत २०२३ ते २०२७ या पहिल्या टप्प्यात छोट्या पातळीवरच्या प्रायोगिक प्रकल्पाद्वारे हायड्रोजन इंधनाचे वर्षाकाठी ५०० टनाचे उत्पादन आणि वापर करण्यात येईल. २०२८ ते २०३३ या दुसऱ्या टप्प्यात हायड्रोजन व्हॅलीतील उत्पादन वाढवून पाच हजार टनांपर्यंत नेण्यात येईल. तसेच सुविधांचा विस्तारही करण्यात येईल. तर २०३४ ते २०५० या तिसऱ्या टप्प्यात कार्बनचा अत्यल्प वापर असलेल्या हायड्रोजन प्रणाली विकसित करणे आणि सिमेंट व स्टीलसारख्या उद्योगांमध्ये त्याचा वापर वाढवण्याचे उद्दिष्ट आहे.
वाहतूक, रसायने आणि खत उत्पादन अशा उद्योगांसह माहिती तंत्रज्ञान, विदा (डेटा), कोल्ड स्टोअरेज, साखर कारखाने आणि जैव इंधनाचे मोठे प्रकल्प पुणे परिसरामध्ये आहेत. तसेच स्वच्छ इंधनावर संशोधन संस्था आणि त्यावरील उद्योगही पुण्यात असल्याने पुणे देशाचे ‘हायड्रोजन हब’ होऊ शकते, असे मत बैठकीत मांडण्यात आले. महाराष्ट्रात हायड्रोजन व्हॅली करण्यासाठीचे सहकार्य पुणे ज्ञान समूहाकडून करण्यात येणार आहे.
हायड्रोजन व्हॅली म्हणजे काय?
हायड्रोजन व्हॅली हे असे भौगोलिक क्षेत्र आहे, जिथे दळणवळण, उद्योग आणि ऊर्जा अशा एकापेक्षा अधिक क्षेत्रांसाठी हायड्रोजन पुरवला जातो. त्याद्वारे हायड्रोजन इंधनाच्या मूल्यसाखळीची निर्मिती करून हायड्रोजन इंधनाचे उत्पादन, साठवण आणि वहनासाठीच्या पायाभूत सुविधा उभारल्या जातात.
शहर
महाराष्ट्र
- Santosh Deshmukh Case: धाराशिवच्या कळंबमध्ये कुजलेल्या अवस्थेत सापडला होता महिलेचा मृतदेह, बीड कनेक्शन आलं समोर
- Latur Crime : शिक्षकच बनला भक्षक! ३ महिन्यांपासून मुलांवर अनैसर्गिक अत्याचार
- Mumbai : निसर्ग उन्नत मार्गावर पर्यटकांची झुंबड, सर्व स्लॉट हाऊसफुल्ल
- Maharashtra Weather Update : हवामान खात्याकडून 'या' भागात गारपीटचा येलो अलर्ट, अवकाळीचे ढग कायम
गुन्हा
- Mumbai Crime : खळबळजनक! मुंबईत ३८ दिवसांच्या बाळाची विक्री करण्यासाठी चोरी? पोलिसांनी असा उधळला चोरट्यांचा डाव
- Pune : शनिवार पेठेतून दुचाकी चोरणारा गजाआड, चोरट्याकडून दुचाकी चोरीसह घरफोडीचे गुन्हे उघड
- Pune Crime : टोळक्याकडून निवृत्त पोलीस अधिकाऱ्याला मारहाण; तलवारी उगारुन घरातील साहित्याची तोडफोड
- Ghatkoper Crime : नकोशी! पाळण्याच्या दोरीनेच ४ महिन्याच्या लेकीचा बापाने जीव घेतला, घाटकोपर हादरलं
राजकीय
- Maharashtra Politics : शिंदेंची शिवसेना चौकशीच्या फेऱ्यात, हेलिकॉप्टरने AB फॉर्म पाठवणं अंगलट!
- Maharashtra Politics : विधानसभेपूर्वी मुंबईत काँग्रेसला मोठा धक्का, रवी राजा यांनी भाजपमध्ये केला प्रवेश
- Maharashtra Politics : किशोर जोरगेवार यांचा अखेर भाजपामध्ये प्रवेश, विरोध करणाऱ्या सुधीर मुनगंटीवार यांनीच केलं स्वागत
- Maharashtra Politics : मुंबई, नांदेडनंतर पुण्यात ठाकरे गटात नाराजी; इच्छुक बंडखोरीच्या तयारीत
इतर
- Aastad Kale : 'राजन नावाचे क्रिमिनल आहेतच की', मुलाचं नाव जहांगीर ठेवल्यामुळे चिन्मय मांडलेकरच्या ट्रोलिंगवर आस्ताद काळेचं स्पष्ट मत
- Ashok Saraf : नाट्य परिषदेचा जीवनगौरव पुरस्कार अभिनेते अशोक सराफ व रोहिणी हटंगडी यांना जाहीर
- Neena Gupta Interview : 'पैशांसाठी मी तशा भूमिका केल्या, देवाकडे प्रार्थना करायची की...' अभिनेत्रीने स्ट्रगलच्या दिवसांतील मांडली व्यथा
- Munawar Faruqui : 'बिग बॉस १७' विनर मुनव्वर फारुकीची प्रकृती बिघडली, रुग्णालयात उपचार सुरू; नेमकं काय झालं?
मनोरंजन
- Anant Ambani Wedding Budget : काय सांगता? अंबानींच्या एका लग्नाच्या बजेटमध्ये पाच सेलिब्रिटींचं लग्न; अनुष्का,दीपिका, प्रियंकाही पडल्या मागे
- बिग बॉस’ फेम अब्दु रोजिकने उरकला १९ वर्षीय अमीराशी साखरपुडा; आनंदाची बातमी देत शेअर केले खास फोटो
- राजकुमार रावच्या ‘श्रीकांत’ची जबरदस्त सुरुवात, कोण आहे ५०० कोटींची कंपनी उभारणारा नेत्रहीन उद्योजक? जाणून घ्या
- ‘महाराष्ट्राची हास्यजत्रा’पेक्षा निलेश साबळेच्या नव्या कार्यक्रमाला प्रेक्षकांच्या चांगला प्रतिसाद, टीआरपीच्या यादीत ‘या’ स्थानावर
विडियो गॅलेरी


















देश विदेश
- Supreme Court : 'स्तन पकडणे बलात्कार नाही...', हायकोर्टाच्या या निर्णायावर सुप्रीम कोर्टाचे ताशेरे
- CM Chandrababu Naidu : ‘तिरुपती मंदिरात फक्त हिंदूंनीच काम करावं’, मुख्यमंत्री चंद्राबाबू नायडू यांचं मोठं विधान
- Bill Gates : “भारत अपेक्षेपेक्षा जास्त वेगाने विकसित होतोय”, बिल गेट्स यांच्याकडून कौतुक; म्हणाले, “नवनिर्मितीचं केंद्र…”
- Vasanthy Cheruveetil : कुठल्याही प्रशिक्षणाशिवाय ५९ वर्षीय भारतीय महिलेने सर केलं एव्हरेस्ट, यूट्युबवरून घेतलेले धडे; पुढचं लक्ष्यही ठरवलं