
पुणे : वेरूळच्या प्राचीन गुहांमधील टिकाऊ आणि मजबूत गिलाव्याचा अगदी चीनपासून अमेरिकेपर्यंत वापर केल्याचे दिसते. हा गिलावा दीर्घकाळ टिकावा यासाठी प्राचीन भारतीय कलाकारांनी मध्य पूर्वेकडील गांजा आणि गहू या वनस्पतींच्या पानांचा वापर केला होता, अशी माहिती वनस्पतीशास्र विषयाचे प्राध्यापक डॉ. मिलिंद देसाई यांनी पुढे आणली आहे.
सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ परिसरातील प्राध्यापकांच्या सावित्रीबाई फुले शिक्षक संघटनेतर्फे ‘शैक्षणिक संवाद’ उपक्रम आयोजित केला जातो. यात प्रा. सरदेसाई यांनी ‘‘वेरूळच्या भिंतींच्या गिलाव्यामधील रहस्ये’’ या विषयावर व्याख्यान दिले. ते म्हणाले,‘‘वेरूळ म्हणजेच प्राचीन काळी एलगंगा नदीच्या काठी वसलेलं एलापूर. हे ठिकाण एकजिनसी दगडातून खोदलेल्या गुंफाशिल्पांसाठी प्रसिद्ध आहे. या गुंफांच्या भिंतींच्या गिलाव्याचं संवर्धन करताना तो कशापासून बनवला आहे. असा प्रश्न पुरातत्त्वज्ञांना पडला होता. त्यावेळी या गिलाव्यातील काही भागाचं पृथक्करण केल्यावर त्यात वनस्पतींचे अंश मिळाले.
त्यांचा अभ्यास केल्यावर या गिलाव्याला घट्टपणा यावा, ओल नसावी आणि रोगप्रतिकारक गुणांमुळे तो दीर्घकाळ टिकावा यासाठी गांजा आणि गहू या वनस्पतींच्या पानांचा वापर केल्याचे लक्षात आलं. त्यातही या झाडांमधील नर प्रजातीपेक्षा मादी प्रजातींच्या पानांत हे गुण अधिक होते. म्हणूनच गिलाव्यासाठी खास लागवड करून या वनस्पतींचा वापर करण्याइतके प्रगत ज्ञान या कलाकारांकडे होते. भारतच नव्हे तर प्राचीन काळात या वनस्पतींचा वापर टिकाऊ आणि मज़बूत गिलाव्यासाठी चीनपासून अमेरिकेपर्यंत अनेक ठिकाणी केला जात होता.’’ विविध शैक्षणिक विषयांवर विभागांमधील प्राध्यापक सहकारी चर्चेसाठी एकत्र आणणं हाच कार्यक्रमाचा हेतू असल्याचं डॉ. श्रद्धा कुंभोजकर यांनी संयोजकांच्या वतीनं सांगितले.
शहर
महाराष्ट्र
- Santosh Deshmukh Case: धाराशिवच्या कळंबमध्ये कुजलेल्या अवस्थेत सापडला होता महिलेचा मृतदेह, बीड कनेक्शन आलं समोर
- Latur Crime : शिक्षकच बनला भक्षक! ३ महिन्यांपासून मुलांवर अनैसर्गिक अत्याचार
- Mumbai : निसर्ग उन्नत मार्गावर पर्यटकांची झुंबड, सर्व स्लॉट हाऊसफुल्ल
- Maharashtra Weather Update : हवामान खात्याकडून 'या' भागात गारपीटचा येलो अलर्ट, अवकाळीचे ढग कायम
गुन्हा
- Mumbai Crime : खळबळजनक! मुंबईत ३८ दिवसांच्या बाळाची विक्री करण्यासाठी चोरी? पोलिसांनी असा उधळला चोरट्यांचा डाव
- Pune : शनिवार पेठेतून दुचाकी चोरणारा गजाआड, चोरट्याकडून दुचाकी चोरीसह घरफोडीचे गुन्हे उघड
- Pune Crime : टोळक्याकडून निवृत्त पोलीस अधिकाऱ्याला मारहाण; तलवारी उगारुन घरातील साहित्याची तोडफोड
- Ghatkoper Crime : नकोशी! पाळण्याच्या दोरीनेच ४ महिन्याच्या लेकीचा बापाने जीव घेतला, घाटकोपर हादरलं
राजकीय
- Maharashtra Politics : शिंदेंची शिवसेना चौकशीच्या फेऱ्यात, हेलिकॉप्टरने AB फॉर्म पाठवणं अंगलट!
- Maharashtra Politics : विधानसभेपूर्वी मुंबईत काँग्रेसला मोठा धक्का, रवी राजा यांनी भाजपमध्ये केला प्रवेश
- Maharashtra Politics : किशोर जोरगेवार यांचा अखेर भाजपामध्ये प्रवेश, विरोध करणाऱ्या सुधीर मुनगंटीवार यांनीच केलं स्वागत
- Maharashtra Politics : मुंबई, नांदेडनंतर पुण्यात ठाकरे गटात नाराजी; इच्छुक बंडखोरीच्या तयारीत
इतर
- Aastad Kale : 'राजन नावाचे क्रिमिनल आहेतच की', मुलाचं नाव जहांगीर ठेवल्यामुळे चिन्मय मांडलेकरच्या ट्रोलिंगवर आस्ताद काळेचं स्पष्ट मत
- Ashok Saraf : नाट्य परिषदेचा जीवनगौरव पुरस्कार अभिनेते अशोक सराफ व रोहिणी हटंगडी यांना जाहीर
- Neena Gupta Interview : 'पैशांसाठी मी तशा भूमिका केल्या, देवाकडे प्रार्थना करायची की...' अभिनेत्रीने स्ट्रगलच्या दिवसांतील मांडली व्यथा
- Munawar Faruqui : 'बिग बॉस १७' विनर मुनव्वर फारुकीची प्रकृती बिघडली, रुग्णालयात उपचार सुरू; नेमकं काय झालं?
मनोरंजन
- Anant Ambani Wedding Budget : काय सांगता? अंबानींच्या एका लग्नाच्या बजेटमध्ये पाच सेलिब्रिटींचं लग्न; अनुष्का,दीपिका, प्रियंकाही पडल्या मागे
- बिग बॉस’ फेम अब्दु रोजिकने उरकला १९ वर्षीय अमीराशी साखरपुडा; आनंदाची बातमी देत शेअर केले खास फोटो
- राजकुमार रावच्या ‘श्रीकांत’ची जबरदस्त सुरुवात, कोण आहे ५०० कोटींची कंपनी उभारणारा नेत्रहीन उद्योजक? जाणून घ्या
- ‘महाराष्ट्राची हास्यजत्रा’पेक्षा निलेश साबळेच्या नव्या कार्यक्रमाला प्रेक्षकांच्या चांगला प्रतिसाद, टीआरपीच्या यादीत ‘या’ स्थानावर
विडियो गॅलेरी


















देश विदेश
- Supreme Court : 'स्तन पकडणे बलात्कार नाही...', हायकोर्टाच्या या निर्णायावर सुप्रीम कोर्टाचे ताशेरे
- CM Chandrababu Naidu : ‘तिरुपती मंदिरात फक्त हिंदूंनीच काम करावं’, मुख्यमंत्री चंद्राबाबू नायडू यांचं मोठं विधान
- Bill Gates : “भारत अपेक्षेपेक्षा जास्त वेगाने विकसित होतोय”, बिल गेट्स यांच्याकडून कौतुक; म्हणाले, “नवनिर्मितीचं केंद्र…”
- Vasanthy Cheruveetil : कुठल्याही प्रशिक्षणाशिवाय ५९ वर्षीय भारतीय महिलेने सर केलं एव्हरेस्ट, यूट्युबवरून घेतलेले धडे; पुढचं लक्ष्यही ठरवलं